Kachó mas “grandi” na mundu ta kumpli 31 aña!

Kachó mas “grandi” na mundu ta kumpli 31 aña!

E kachó di edat mas haltu na mundu ta biba na Portugal i a kaba di kumpli 31 aña. Bobi no ta solamente e kachó mas bieu na mundu pero esun mas bieu registrá den historia. Por lo ménos 100 invitado a asistí na e aniversario kaminda asta tabatin presentashon di grupo di baile.

Bobi ta di e rasa Portugues Rafeiro do Alentejo, un rasa ku ta bon adaptá na e klima kalmu di e region kaminda e rasa ta originá. Aparte di esei e doñonan nunka a mara Bobi na kadena i el a biba liber den e área kaminda e ta biba. Segun e doñonan den último añanan por nota si ku su bista a bai atras i ku e ta drumi hopi.

Bobi tin 2 aña kaba registrá komo e kachó ku a biba mas largu den historia. Segun Guinness World Records el a kibra e rèkòrt anterior di Bluey, un kachó wardadó di karné Oustraliano ku a nase den 1910 i fayesé 29 aña despues.

Titanic kaptá kompletamente ku teknologia nobo

Titanic kaptá kompletamente ku teknologia nobo

Sientífikonan a usa un téknika nobo pa traha imágennan multidimenshonal di e ruinanan di Titanic. Ku e teknologia aki nan ke haña un idea mas profundo di kiko a pasa eksaktamente den 1921. Segun e investigadónan tin hopi pregunta ku mester rospondé ainda.

E konosido nave ta ubiká na un profundidat di 3800 meter den fondo di Atlántiko. Manera konosí e barku a senk den e aña menshoná durante un biahe di Southampton pa New York despues di dal den un seru di eis. 1500 pasahero a pèrdè nan bida. A deskubrí e ruina pa promé biaha den 1985.

E mayor problema ta ku e barku ta asina grandi ku ta difísil kapta imágen di e ruina kompleto bou di awa. Ku e téknika nobo aki si ta posibel pa traha un komposishon di imágen pa krea unu kompleto di e ruina. E dos partinan di Titanic ta keda na un distansha di 800 meter for di otro i tambe a haña vários artefakto ku tabata na bordo den e espasio ey.

Aña pasá vários barku supmarino a hasi 700 mil grabashon for di tur ángulo pa asina produsí e imágen kompleto di e ruina. Por bisa trankil ku ta trata aki di e proyekto di scanning multidimenshonal bou di awa mas amplio den historia. BBC News tabatin primisia i tabata e promé kanal ku a publiká e imágennan:

Si e video no ta render, klek aki.


Inundashon den nort di Italia ta èksigí 9 víktima

Inundashon den nort di Italia ta èksigí 9 víktima

E region den parti nort di Italia Emilia-Romagna ta asotá pa inundashon ku entretantu ya a èksigí 9 víktima. A evakuá ya 13 mil persona i mas ta bai sigui. Segun korantnan Italiano tin kada bes mas denunsia di persona disparsé i tambe ta difísil pa trahadónan di reskate yega serka.

Hopi hende lo ta wardando ayudo riba dak di kas pa helikòpter por reskatá nan. Pa motibu di awaseru pisá sigur 23 riu a inundá kaba i lo tin 20 mas ku ta serka di pasa nan oria.

Aparte di esei a raportá mas di 250 movementu di tera. Segun e servisio di meteorologia a kai 130 milimeter di awa den ménos di 24 ora. Ya ta di dos biaha den un luna di tempu ku e region a sufri di kaida pisá di awa.

Artificial Intelligence: u gebruikt het al!

Artificial Intelligence: u gebruikt het al!

Door: Ronald Lieuw

Artificial Intelligence is hot deze dagen. We staan er niet altijd bij stil, maar ook nu al gebruiken we massaal Artificial Intelligence toepassingen. In een serie artikelen ontrafelen wij wat Artificial Intelligence in houdt.

Doel van de artikelen

De artikelen leggen op een eenvoudige manier uit wat Artificial Intelligence (afgekort tot AI) is en wat de mogelijke gevolgen zijn voor onze samenleving. We vertellen over de geschiedenis van AI, hoe het werkt en waarvoor we het nu gebruiken. Ook kijken we naar de mogelijke gevolgen voor ons werk en de ethische en juridische vraagstukken die ermee samenhangen. Door deze artikelen hopen we dat de lezer beter begrijpt wat AI is en wat de kansen en uitdagingen zijn die het met zich meebrengt.

Definitie van Artificial Intelligence

Artificial Intelligence of Kunstmatige Intelligentie maakt het mogelijk dat computers bepaalde dingen kunnen doen die voorheen alleen door mensen gedaan konden worden zoals redeneren, het herkennen van spraak en beelden, het nemen van beslissingen en het leren uit ervaringen. Het gaat hierbij om het creëren van machines die kunnen denken en handelen als mensen.

Geschiedenis van AI

De geschiedenis van AI gaat terug tot de jaren ’50, toen onderzoekers voor het eerst begonnen te experimenteren met computers die in staat waren om taken uit te voeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen. In deze periode werden de eerste neurale netwerken ontwikkeld en werd het concept van machinaal leren geïntroduceerd.

De geschiedenis van AI begint in de jaren 1950, toen onderzoekers begonnen met het onderzoeken van manieren om machines te ontwikkelen die menselijke intelligentie konden nabootsen. In deze vroege jaren werden er enkele veelbelovende resultaten behaald, zoals het creëren van eenvoudige logische systemen en het ontwikkelen van de eerste “neurale netwerken”.

In de jaren ’60 en ’70 werd er veel onderzoek gedaan naar AI, waarbij verschillende AI-systemen werden ontwikkeld voor specifieke toepassingen, zoals spraakherkenning, beeldverwerking en het spelen van schaak.

In de jaren ’80 en ’90 raakte AI echter in een dip, omdat veel van de beloften die in de voorgaande decennia waren gedaan, niet werden waargemaakt. Er werd veel kritiek geuit op de beperkingen van AI-systemen en de kosten van het ontwikkelen ervan.

In de afgelopen jaren heeft AI enorme vooruitgang geboekt dankzij de toename van computerkracht, de beschikbaarheid van grote datasets en de ontwikkeling van nieuwe algoritmen. Dit heeft geleid tot doorbraken in gebieden als beeld- en taalherkenning, taalverwerking, parkeerassistenten, waaronder zelfrijdende auto’s en drones.

General AI vs Narrow AI

AI wordt onderverdeeld in Narrow AI en General AI. Narrow AI is geoptimaliseerd voor één specifieke taak, spraak herkennen door Alexa of Siri. General AI is gericht op het creëren van machines die in staat zijn om taken uit te voeren zoals een mens dat kan, maar is op dit moment nog een toekomstig concept. Alle huidige AI-toepassingen vallen onder Narrow AI.

AI: concept-technologieën en toepassingsgebieden
Het concept van Artificial Intelligence (AI) omvat het idee van het creëren van machines en computersystemen die in staat zijn
om taken uit te voeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen, zoals redeneren, leren, waarnemen en begrijpen.

Machine Learning (ML) is één van de belangrijkste technologieën binnen AI. Met ML leert een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren door middel van het analyseren van data, waarbij expliciete instructies zijn gegeven, deze methode staat bekend als “supervised learning”. Deep Learning (DL), een meer geavanceerde vorm van Machine Learning, hoeft niet expliciet te worden verteld welk gedeelte van de data belangrijk is voor een bepaalde taak. Het systeem kan zelf leren.

Algoritmes

ML maakt gebruik van algoritmes om machines te leren hoe ze bepaalde taken moeten uitvoeren. Een algoritme is een reeks stappen of instructies die worden gebruikt om een bepaalde taak uit te voeren. Bijvoorbeeld, een AI-algoritme kan worden getraind met grote hoeveelheden gelabelde afbeeldingen van verschillende dieren, om patronen te herkennen van specifieke objecten, zoals poezen, honden en vogels. Door het gebruik van gelabelde afbeeldingen van verschillende dieren, kan het AI-model ook generaliseren en nieuwe, niet eerder geziene afbeeldingen van dieren herkennen en classificeren. Dit proces van training met gelabelde afbeeldingen wordt vaak herhaald met steeds meer gegevens om de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het AI-model te verbeteren.

Toepassingsgebieden

In dit en de volgende artikelen komen AI-toepassingen die we dagelijks gebruiken aan de orde. AI staat al járen op de smartphone en we beginnen daarom met functies en apps op de smartphone.

Praktijkvoorbeelden van beeldherkenning

Camera
Moderne smartphones maken gebruik van verschillende AI-technieken om de kwaliteit van foto’s die met de camera worden genomen te verbeteren. Hier zijn enkele manieren waarop smartphones AI gebruiken bij het maken van foto’s.

Scèneherkenning: Met AI-technologie kan de smartphone de scène die wordt gefotografeerd analyseren en de instellingen van de camera automatisch aanpassen voor de beste resultaten. Bijvoorbeeld, als de smartphone detecteert dat je een foto maakt van een zonsondergang, kan deze automatisch de belichting en kleurinstellingen aanpassen om de kleuren van de zonsondergang te benadrukken.

Gezichtsdetectie: De camera van de smartphone kan met AI-technologie gezichten detecteren en herkennen. Dit kan worden gebruikt om de focus en belichting aan te passen om de gezichten van de mensen op de foto scherp en duidelijk te maken.

Nachtmodus is een functie die de kwaliteit van foto’s bij weinig licht verbetert. Deze functie maakt gebruik van AI-technologie om meerdere foto’s met verschillende belichtingen te maken en ze vervolgens samen te voegen tot één foto met minder ruis en meer details.

Privacy
Met behulp van gezichtsherkenning kan bijvoorbeeld de telefoon worden ontgrendeld. De smartphone herkent na het scannen het gezicht van de gebruiker en ontgrendelt het apparaat indien de gebruiker is herkend of niet.

De simpelste gezichtsherkenningssoftware maakt een 2D-scan van het gezicht van de gebruiker, maar dat betekent dat met een foto van de gebruiker de software kan worden misleid. Deze software functioneert niet goed bij slechte verlichting of als de hoek van de telefoon niet goed is.

Het veiligste systeem maakt gebruik met behulp van een infraroodcamera, dieptesensor en puntprojector om heel veel punten op uw gezicht in kaart te brengen een 3D-scan die veilig genoeg is om uw telefoon te ontgrendelen en/of digitale betalingen te verifiëren. Gezichtsherkenning werkt niet altijd even goed bij mensen met een donkere huid en deze groep mensen lopen de kans te worden uitgesloten van bepaalde diensten. Vaak wordt daarom een tweede methode geconfigureerd, als plan-B, om de telefoon te kunnen gebruiken.

Colofon
Auteur: Ronald Lieuw
Email: subs@nscnv.com
Datum: 15 mei 2023
Licentie: CC BY 4.
Met dank aan dr Gaby Ras voor het meelezen.