Parlamentu Oropeo ta aprobá lei kontra destrukshon di paña ku no a bende

Parlamentu Oropeo ta aprobá lei kontra destrukshon di paña ku no a bende

Parlamentu Oropeo a aprobá un proposishon pa un direktiva ku ta prohibí kompanianan destruí paña ku no a bende. Falta solamente aprobashon di mandatarionan di Union Oropeo. E direktiva ta disponibel aki.

Di momentu tin hopi kompania Oropeo ku ta laga kima paña ku nan no a logra bende òf ku klientenan online ta manda bèk. E direktiva nobo aki mester krea un merkado mas duradero pa paña. De echo ta un update riba un otro direktiva ku ta prohibí destrukshon di aparatonan elektróniko ku no a bende.

E reglanan nobo ta bai konta pa fabrikantenan di mueble tambe. No tin klaridat sinembargo riba kiko mester pasa ku e produktonan despues. Den Union Oropeo tin speransa ku lo resiklá e pañanan.

Temperatura hopi abou midí den parti ost di Asia

Temperatura hopi abou midí den parti ost di Asia

Vários pais den parti ost di Asia ta registrando temperaturanan hopi abou. Vários parti di China ta asotá di momentu pa kaida pisá di sneu, eis i friu ekstremo. Kamindanan ta será i transporte públiko ta paralisá. Den algun parti ta pronostiká 48 grado Celsius bou di 0.

Den partinan di Mongolia i otro provinsianan ta antisipá riba temperaturanan di 40 grado bou di 0. E friu ta biniendo ku bientu for di nort. Na Tibet sneu a kai sigur 4 dia largu. Einan tambe sierto kaminda ta será i kontakto ku sierto lugá minimal.

E wer ekstremo ku por nota den parti ost di Asia ta forma un konstrast grandi ku e wer di momentu den parti sùit wèst di Oropa. Einan ta midiendo temperaturanan serka di 30 grado Celsius.

Akuerdo final COP28 no ta perfekto pero satisfaktorio

Akuerdo final COP28 no ta perfekto pero satisfaktorio

E akuerdo final di e tòp klimátiko COP28 na Dubai no ta perfekto pero si satisfaktorio. Asina vários medio di komunikashon rònt mundu ta raportá despues di e kumbre. Di un banda e ta stipulá ku mundialmente lo redusí uso di kombustibelnan fósil. Di otro banda ainda tin espasio pa sigui ku esei.

E teksto no ta inkluí un fase di redukshon kompleto di kombustibel fosil, manera Oropa tabata ke. Ainda lo tin espasio den futuro pa uso di kombustibelnan fosil den mundu di kímika kaminda materia prima ta keda un nesesidat indispensabel.

E plan ta stipulá un emishon di 0% di kombustibel fosil den 2050. Di aworakí te ku e momentu ei lo mester sigui stimulá teknologianan manera energia di bientu i solo pa saka mas for di esakinan.

Sierto forma di energia nuklear limpi tambe ta inkluí den e opshonnan pa generá energia den futuro. Almasenamentu di karbodiókseno tambe mester haña mas prioridat den añanan benidero.

Por lo pronto no ta fiha un fecha definitivo pa para ku uso di gas natural. Tampoko no tin klaridat kiko e akuerdo nobo aki ta nifiká pa e paisnan mas pober. Paisnan ku ekonomianan mas fuerte ta dispuesto pa yuda nan, pero asina no ta konosí ken mester di yudansa di ken.

Temperatura na Spaña mas haltu ku normal

Temperatura na Spaña mas haltu ku normal

Ta desèmber, pero ketu bai ta hasi bastante kalor den sierto parti di Spaña. Djamars a registrá 29.9 grado Celsius na e siudat Málaga.

For di sùit tin korientenan di kalor ta subi tera, resultando den un temperatura basta haltu pa e temporada di aña. Asina na Alicante a midi 27.3 grado.

E rèkòrt aki a kibra esun di 13 aña pasá ora a midi 29.4 grado na Granada, pegá ku Málaga na Andalusia.

Tòp di klima COP28 konsiderá un desapunto

Tòp di klima COP28 konsiderá un desapunto

No tin un deal satisfaktorio pa para gradualmente ku kimamentu di kombustibelnan fósil. Den vários parti di mundu gruponan di interes ta desapuntá ku e resultado di e tòp di klima na Dubai. Por lo pronto mayoria pais por sigui kima petroli, gas i karbon.

Mayoria proposishon ku a bin dilanti ta opshonal, pues no ta enserá niun obligashon. Básikamente e tòp a resultá den un lista di rekomendashon sin kompromiso. Union Oropeo en todo kaso no ta satisfecho ku e resultado. Oropa a hasi basta invershon den medidanan pa redusí uso di kombustibelnan fósil.

Otro ekonomianan grandi manera Merka, Rusia i China no ta mashá inkliná pa redusí nan uso di kombustibel fosil. Partikularmente Saudi Arabia lo ta kontra medidanan pa redusí produkshon di kombustibelnan fosil.

Por a nota ku China a invertí hopi den energia renobabel den último añan. Ounke e pais ainda no ta pensa di baha su uso di kombustibel fosil e pais ta kana dilanti ku su promesanan na e tòp di klima.

E tòp mester a finalisá kaba, pero pa motibu di e opheshonnan di entre otro Oropa lo mester adaptá partinan grandi di e akuerdo final.

Produktornan mas grandi di petroli no ke para ku kombustibel fosil

Produktornan mas grandi di petroli no ke para ku kombustibel fosil

E paisnan mas grandi ku ta produsí petroli i gas no ke para por lo pronto ku kombustibelnan fosil. Asta esnan ku a primintí di redusí emishon di karbodiókseno lo no ta kumpliendo ku nan promesa. Asina por dedusí for di un investigashon di e instituto Net Zero Tracker i Universidat di Oxford.

E aktitut di e paisnan lo ta den konflikto ku e akuerdonan será na e tòp di klima ku ta tumando lugá na Dubai. Di e paisnan mas grandi ku ta produsí kombustibelnan fosil 69 tin plannan konkreto pa redukshon di CO2, pero alabes nan ta kontinuá ku proyektonan di boramentu.

Segun investigadónan di Net Zero Tracker i University of Oxford no tin berdadero ehekushon di e akuerdonan palabrá aworakí na Dubai. Nan ta kompará e realidat ku tene diet miéntras bo ta sigui kome e kosnan ku no ta bon pa bo kurpa.

Asina produktornan chikitu manera Fransia, Dinamarka i Spaña tin plannan konkreto miéntras produktornan grandi manera Merka, Saudi Arabia, China, Rusia i e mesun Emiratonan Árabe kaminda e tòp ta tuma lugá no ta kumpli ku loke a keda akordá den pasado. De echo e último pais ei tin plannan pa subi su produkshon.

Kompará ku otro añanan e kantidat di hende ku ta lòbi pa kompanianan grandi durante e enkuentro aki ta 4 biaha mas haltu.

Union Oropeo ta bai prohibí destrukshon di paña i sapatu ku no bende

Union Oropeo ta bai prohibí destrukshon di paña i sapatu ku no bende

Union Oropeo ta bai prohibí destrukshon di paña, sapatu i algun otro produkto ku kompanianan no logra bende. E desishon aki mester buta un fin na un kantidat enorme di produktonan pa bisti ku ta kaba den fòrnu pa kima sushi.

Fabrikantenan lo ta sobra basta paña ku no ta bende i konsumidornan ta deshasí den promedio di mas o ménos 11 kilo na paña òf tela tur aña. Segun Parlamentu Oropeo esaki ta gastamentu di material ku no ta kumbiní medioambiente, klima i e budget di mayoria konsumidó.

E promé paso den e rumbo nobo aki ta e obligashon na fabrikantenan pa duna kuenta i rason pa deshasí di loke nan sobra i ke benta afó. Tambe nan mester purba mas tantu produsí paña mas duradero ku ta bai mas largu i ku por reusá òf drecha mas fásil.

Esaki ta konta den promé instansha pa mueble, matras, tayer, produkto pa limpiesa, fèrf i otro materialnan manera heru i aluminio. Kuminda i remedi por lo pronto lo no kai bou di e regulashonnan nobo aki.

Pa mas tardá den 2 aña mester regla i finalisá e promé pasonan aki.

Parti ost di Áfrika asotá pa algun siman kaba pa inundashon

Parti ost di Áfrika asotá pa algun siman kaba pa inundashon

E parti ost di Áfrika ta asotá pa algun siman kaba pa inundashon okashoná pa áwaseru pisá. Na paisnan manera Tanzania, Somalia, Etiopia i Kenya tin un kantidat deskonosí ainda di morto i segun estimashonnan míles di persona a pèrdè nan bibienda.

Na Tanzania e problemanan ta mas grave den parti nort di e pais kaminda movementu di tera i subida di awa a okashoná bastante problema. Trahadónan di reskate ta antisipá ku lo tin kurpa pegá bou di riunan di lodo.

Den simannan tras di lomba tabatin bastante problema tambe na Somalia, Etiopia i Kenia. Na Kenia a registrá 142 morto i na Somalia sigur 96 morto.

Ta trata di e pió inundashonnan den último 40 aña. Promé ku e mal tempu aki e paisnan a pasa dor di e pió temporada di sekura tambe den e mesun periodo di 40 aña.

Ekspertonan ta atribuí e kambio ekstremo di tempu na e fenómeno El Niño ku ta buta temperatura di sierto parti di Pasífiko subi.

 

Virgin Atlantic ta hasi promé buelo transatlántiko riba biofuel

Virgin Atlantic ta hasi promé buelo transatlántiko riba biofuel

E kompania di aviashon Virgin Atlantic a hasi e promé buelo transatlántiko di Londen pa New York riba puro biofuel. E buelo a tuma lugá ku un Boeing 787 yená ku Sustainable Aviation Fuel (SAF) pa demonstrá kon ta biaha ku avion di un forma ménos dañino pa medioambiente.

Mas o ménos 88% di e kombustibel aki ta bin di sobrá di vèt i 12% ta bin di restunan for di produkshon di maishi. E intenshon ta pa den futuro implementá uso masal di e tipo di kombustibel aki, pero te asina leu e ta bon pa apénas 0.1% di e total di kombustibel rònt mundu.

E mayor problema di e kombustibel aki ta keda por lo pronto e kapasidat limitá pa produkshon. Pa e motibu ei tambe e tickets pa un buelo ku un avion ku ta bula riba biofuel ta kostoso.

Oustralia ta dispuesto na tuma tur habitante di Tuvalu

Oustralia ta dispuesto na tuma tur habitante di Tuvalu

Oustralia ta dispuesto na tuma e 11.200 habitantenan di e grupo di isla Tuvalu. Nan ta haña un asina yamá asilo di klima. Tuvalu ta hopi frágil relashoná ku kambio di klima i subida di nivel di laman.

Promé minister di Oustralia a firma un akuerdo ku e grupo di isla na un okashon eksepshonal. Oustralia tin algun di e leinan anti imigrashon mas severo na mundu, asta pa esnan ku kier bin studia, traha òf pasa fakansi.

Tuvalu ta konsití di 9 isla entre Oustralia i Hawai. Den kaso di un subida di laman e islanan lo inundá hopi lihé.

Por lo pronto Oustralia ta tuma 280 Tuvaluano pa aña. Asina gradualmente mester tuma mas hende tur aña. Segun e akuerdo entre Oustralia i Tuvalu tur hende ta wèlkòm pa emigrá finalmente pa Oustralia den futuro. Si e islanan inundá nan lo tin un hogar nobo na Oustralia.

Glèchernan di Grunlandia ta dirti mas lihé ku tabata pensá

Glèchernan di Grunlandia ta dirti mas lihé ku tabata pensá

E glèchernan den parti nort di Grunlandia ta dirti mas lihé ku hende tabata pensa. For di 1978 te ku aworakí ya un terser parti di e eis a disparsé. Kontrali na e eis di nort pol ku práktikamente ya ta disparsé den verano e eis di Grunlandia ta eis riba tera ku si ta subi nivel di laman.

Segun sientífikonan ku a papia ku e revista Nature Communications e eis ku a dirti te ku aworakí tabata blòkia e otro partinan ku ta konhelá ainda di yega laman. E eis ku entrante awor dirti i yega laman si lo kontribuí na un subida di e nivel di awa.

Te ku 20 aña pasá tabata asumí ku e eis riba Grunlandia lo keda stabil. Pero den e mesun periodo por nota kambionan enorme. Na total tin sufisiente eis riba Grunlandia pa elevá nivel di laman ku 2.1 meter. E subida di laman notá den último añanan ta okashoná pa mas di 17% pa e fenomeno aki mes.

LEGO ta anulá plan pa traha piedra di material resiklá

LEGO ta anulá plan pa traha piedra di material resiklá

E kompania LEGO a anulá un plan pa traha piedra di bòter di plèstik resiklá. E kompania ta bai investigá si tin otro material mas adekuá pa logra e meta di redusí emishon di kabro-diókseno, un di e gasnan ku ta hasi mas daño na medioambiente.

Dos aña pasá LEGO a presentá un prototipo di piedra di LEGO trahá di bòter di plèstik resiklá. Na e okashon ei bòter di plèstik tabata parse e material mas opvio pa usa den produkshon, pero e kompania a deskubrí entretantu ku e plan lo no resultá den ménos emishon di karbo-diókseno.

E kantidat di mashin pa produsí LEGO di material resiklá no ta rendabel. E kompania no a kambia su ambishon pa emití ménos karbo-diókseno. Pa 2032 e kompania kier emití 37% ménos karbo-diókseno kompará ku aworakí.

Te asina leu e invershonnan den fábrikanan ku ta emití poko polushon ta basta haltu. Den próksimo 2 aña e kompania lo invertí mas o ménos 1200 mion dòler den produkshon mas limpi.

China i Sur-Korea ta kritiká plan pa deshasí di awa di reaktor na Fukushima

China i Sur-Korea ta kritiká plan pa deshasí di awa di reaktor na Fukushima

Tin krítika fuerte di partikularmente China i Sur-Korea riba e plannan di Hapon pa laga awa proveniente di e reaktor na Fukushima kore bai laman. Esaki apesar di aprobashon di International Atomic Energy Agency di Nashonnan Uní ku ta konsiderá ku ta safe pa laga e awa kore bai laman.

Segun China i Sur-Korea esaki por resultá den daño na medioambiente. Mas aleu e paisnan ta argumentá ku tur pais embolbé den e region mester ta embolbé den e afan. E protestanan di China i Sur-Korea por konta ku sosten di organisashonnan di piskadó Hapones ku tambe ta preokupá ku e efektonan riba bida den laman. Nan ta mustra entre otro riba e periodo despues di e desaster di Fukushima den 2011 ku a resultá den ménos importashon di alimento for di Hapon.

International Atomic Energy Agency a kondusí un investigashon 2 aña largu i a konkluí finalmente ku ta safe pa laga e awa di e reaktor kore bai laman. E plan di gobièrnu di Hapon pa laga e awa kore bai laman ta forma parti di trabounan pa desmantelá e planta nuklear. No ta konosí ki dia e pais lo ke realisá e plan. Ta trata di mas di 1 mion tòn di awa kontaminá ku lo deshasí di dje durante un periodo di 30 te 40 aña.

Segun imágennan di satelit: “Ta muchu lat pa salba eis di zomer na nortpol”

Segun imágennan di satelit: “Ta muchu lat pa salba eis di zomer na nortpol”

Ta probablemente muchu lat pa salba e eis di verano na nortpol. Te asta si logra redusí emishon di gasnan dañino kompletamente, probablemente entre aña 2030 i 2050 no ta bai tin eis mas durante verano na e nortpol di nos planeta. Segun kálkulonan anterior e eis lo a disparsé no mas promé ku 2050.

Pero segun un estudio publiká den Nature Communications te asta ku ménos emishon esaki lo a pasa tòg, i posiblemente ya aki 7 aña. E estudio ta kondusí a base di datonan di satelit. For di potrètnan tumá tur aña den sèptèmber, ora zomer ta na su fin, a konkluí ku kada aña tin ménos eis den e region.

Manera ta konosí tambe e desaparishon di nortpol no ta okashoná subida drástiko di nivel di laman. Esaki pa motibu di e asina yamá lei di físika di Archimedes. Di otro banda desaparishon di e eis ta forma un peliger direkto pa e ekosistema di e region. Partikularmente pa e animalnan ku ta migra pa nortpol.

Dikon inundashon den parti nort di Italia ta pèrsistí?

Dikon inundashon den parti nort di Italia ta pèrsistí?

Djaluna ainda e region Nort-Italiano Emilia-Romagna tabata afektá pa e inundashonnan okashoná pa kaida pisá di awa siman pasá. entretantu tin un mihó bista riba e situashon siguiendo kasi un siman di hopi káos.

Ta asina ku un temporada di sekura a kontribuí pa un gran parti na e desaster di aworakí. E suela a bira asina seku ku ta difísil pa e awa sak i dor di falta di vegetashon i agrikultura e awa no ta apsorbé tampoko.

Ta bin aserka ku normalmente e region tabatin suministro di awa natural for di regionnan haltu ku seru manera Alpes, Dolomita i Apenina, pero e kaida di awa aki ta proveniente for di Mediteráneo i den otro temporada di aña.

Aparte di esei den transkurso di añanan e region tin kada bes mas habitante i konstrukshonnan ilegal na lugánan riesgoso, loke ta hasi desvio di awa un problema.

Kombiná ku e kambio di klima, sea okashoná pa ser humano òf nò, e situashon na Emilia-Romagna ta konsiderá pa ekspertonan un tormenta perfekto.

Aparte di e kondishonnan medioambiental aki tin basta problema den maneho di e krísis. Segun kontrolaria general di Italia no tin sufisiente persona kapasitá den e funshonnan ku mester manehá krísis. E deklarashon ey tambe ta disponibel riba nos website.

Segun pronóstikonan di tempu e region mester tene kuenta ku mas kaida di awa.