Inundashon den nort di Italia ta èksigí 9 víktima

Inundashon den nort di Italia ta èksigí 9 víktima

E region den parti nort di Italia Emilia-Romagna ta asotá pa inundashon ku entretantu ya a èksigí 9 víktima. A evakuá ya 13 mil persona i mas ta bai sigui. Segun korantnan Italiano tin kada bes mas denunsia di persona disparsé i tambe ta difísil pa trahadónan di reskate yega serka.

Hopi hende lo ta wardando ayudo riba dak di kas pa helikòpter por reskatá nan. Pa motibu di awaseru pisá sigur 23 riu a inundá kaba i lo tin 20 mas ku ta serka di pasa nan oria.

Aparte di esei a raportá mas di 250 movementu di tera. Segun e servisio di meteorologia a kai 130 milimeter di awa den ménos di 24 ora. Ya ta di dos biaha den un luna di tempu ku e region a sufri di kaida pisá di awa.

Noordzee mester bira e sentral di energia duradero mas grandi na mundu

Noordzee mester bira e sentral di energia duradero mas grandi na mundu

Noordzee mester bira e sentral di energia duradero mas grandi na mundu. Asina Hulanda i Bèlgika, Alemania, Dinamarka, Irlanda, Fransia, Luxemburg, Reino Uní i Norwega a disidí despues di a reuní djaluna. Promé minister Mark Rutte i minister di Klima Rob Jetten a firma un akuerdo ku ta komprometé Hulanda pa añanan benidero pa stimulá produkshon di energia den Noordzee.

Pa 2030 e paisnan mester ta produsiendo 120 gigawatt na energia duradero. Pa 2050 esaki mester a subi te 300 gigawatt. Esei lo ta sufisiente pa fasilitá 300 mion hogar ku energia duradero na Oropa. Tambe e paisnan a sera akuerdo pa ku konstrukshon di parkenan di mulina i e aspektonan di seguridat ku ta kompañá esaki.

Oropa ta sigui registrá rèkòrt di temperatura haltu

Oropa ta sigui registrá rèkòrt di temperatura haltu

Oropa ta sigui registrá rèkòrt nobo di temperatura haltu. Aña pasá e kontinente a pasa dor di e verano mas kalor den su historia. E fenómeno a bai kompañá pa ola di kalor, kandela di mondi, ménos kaida di sneu i glècher ku ta pèrdiendo masa di eis. Asina ta konkluí den e State of the Climate Report di e instituto klimatológiko Copernicus.

Den e rapòrt anual ey ta registrá estado di klima na Oropa. Den promedio e temperatura aña pasá tabata 1.4 grado mas haltu ku den último 30 aña i tambe tin ménos awa a kai. En partikular den e paisnan den parti sùit por nota e trènt. E konsekuenshanan ta notabel den agrikultura, sektor di energia i transporte di awa: kosechanan ku a daña, mester usa mas èrko i akseso na awa na algun lugá a forma problema.

Copernicus ta premirá ku e trènt lo kontinuá por lo pronto.

Nashonnan Uní ta sera akuerdo High Seas pa protegé mas teritorio internashonal

Nashonnan Uní ta sera akuerdo High Seas pa protegé mas teritorio internashonal

Despues di basta aña di negosiashon Nashonnan Uní a yega na un akuerdo pa protekshon i konservashon di biodiversidat di sigur 2/3 parti di tur oseano. E resultadonan di e negosiashonnan aki a resultá den un akuerdo titulá High Seas. E akuerdo ta kubri teritorio internashonal i no e teritorionan marítimo di paisnan individual. E akuerdo aki ta nesesario pasobra te asina leu 1% di teritorio marítimo internashonal ta ofisialmente protegé. Pa aña 2030 ya 30% di tur oseano mester ta protegé.

Ménos eis riba laman na Antártika den yanüari

Ménos eis riba laman na Antártika den yanüari

Nunka ántes den luna di yanüari tabatin asina tiki eis di laman den e zona di polo sùit. Den promedio a registrá 31% ménos eis den yanüari tras di lomba na Antártika kompará ku añanan anterior. Delaster biaha ku a midi e kantidat di eis mas abou tabata den yanüari 2017. Asina e organisashon Copernicus a konkluí a base di imágen di satélite. Espektativa ta ku e kantidat lo sigui baha dado ku na e hemisferio sùit di nos planeta aworakí ta zomer.

Den febrüari e nivel di eis ta na su punto mas abou. Entre 1991 i 2020 a midi den promedio 5.5 mion kilometer kuadrá na eis. Di momentu tin 3.8 kilometer kuadrá. Copernicus ta midi tambe e nivel di eis den e zona di polo nort. Einan a nota 4% ménos eis ku normal den yanüari, e di tres nivel mas abou den historia.

Último 9 aña esnan mas kalor den historia

Último 9 aña esnan mas kalor den historia

Den e último 9 añanan a midi e añanan mas kaloroso den historia i kada dékada ta resultá mas kaloroso ku esun anterior. Asina NASA a duna di konosé djaweps. E investigadónan ta tene kuenta ku e aña aki ta bai registrá un otro rèkòrt mundial. E aña tras di lomba ta pará na posishon 6 komo aña mas kaloroso den historia, pero e posishon aki ta kompartí ku 2015, ora ku tambe a registrá e mesun temperatura.

E oumento di temperatura ta limitá dor di e fenómeno La Niña di akuerdo ku e sientífikonan. La Niña ta okashoná un bahamentu di temperatura. Segun e sientífikonan si no tabata pa e fenómeno aki 2022 lo tabata na di 2 lugá komo aña mas kaloroso den historia.

Aki 40 aña kapa di ozòn ta rekuperá nivel promé ku 1980

Aki 40 aña kapa di ozòn ta rekuperá nivel promé ku 1980

Aki 40 aña e kapa di ozòn lo a rekuperá su nivel di promé ku aña 1980, esta promé ku ozòn a lanta kabes pa promé biaha. Esaki ta nifiká ku e rekuperashon di ozòn ta kana segun plan di akuerdo ku un panel di American Meteorological Society. Si e kapa di ozòn rekuperá esaki por nifiká un diferensha di 0,3 pa 0,5 grado Cèlsius.

Den 1987 a akordá e asina yamá protokòl di Montreal pa asina frena gasnan ku ta afektá e kapa di ozòn. E pronóstiko di awor ta basá riba resultadonan di aplikashon di e protokòl ei. E kapa di ozòn, manera ta konosí, ta protehá hende kontra radiashon ultraviolèt di solo. Te asina leu e ekspertonan ta satisfecho ku e resultadonan.