Hopi meteorit ta pèrdè den eis di Antártika dor di kambio di klima

Hopi meteorit ta pèrdè den eis di Antártika dor di kambio di klima

Hopi meteorit ta bai pèrdí den e eis di Antártika dor di kambio di klima. Si e trènt aki kontinuá hopi konosementu riba orígen di nos sistema solar ta bai pèrdí. Sientífikonan a publiká nan konklushon den e revista Nature Climate Change.

Den algun parti di Antártika por haña hopi meteorit. Dor di e panorama blanku ta fásil haña nan bèk riba e kontinente. Den transkurso di dékadanan di eksplorashon a haña asina mas di 45 mil meteorit riba Antártika.

Meteorit tin hopi balor pa siensia. E piedranan aki no solamente por siña nos hopi riba historia di nos sistema solar, pero tambe e kompsishon di otro planeta i otro ophetonan den espasio.

Dùinnan di strea ta move poko poko dor di desierto

Dùinnan di strea ta move poko poko dor di desierto

Sientífikonan di University of London a deskubrí e orígen di e dùinnan di strea gigántiko na Maroko. Lala Lallia, esun mas grandi i mas konosí na mundu, lo ta èksistí mas di 13 mil aña kaba i ta move poko poko dor di desierto dje pais.

Lala Lallia ta un asina yamá dùin di strea. Esakinan ta forma ora ráfaga di bientu dal frontalmente den otro. Esaki ta krea un sorto di pirámide den e santu dje dùin. Mirá di ariba esakinan tin forma di strea ku 4 òf 5 punta. Lala Lallia tin un altura di di 100 meter i tin un anchura máksimo di 700 meter.

For di un estudio mas profundo di e dùin a dedusí e edat di 13 mil aña, ounke e parti mas haltu a forma den último mil aña. Promé ku esei e atmósfera tabata mas húmedo ku den último mil aña. Vegetashon tabata yuda mantené e forma di strea.

Dor di kambionan di atmósfera e dùinnan aki a haña karakterístikanan nobo. No solamente Lala Lallia su tamaño a oumentá den útimo mil aña pero su lokalidat tambe ta kambiando poko poko. Tur aña Lala Lallia ta skùif mas o ménos 50cm dor di desierto.

Ta promé biaha ku a opservá e movementu. Te ku aworakí tabata solamente konosí ku e dùinnan aki a forma míles di aña pasá i ku despues nan ta disparsé poko poko atrobe den transkurso di tempu. E proseso aki lo tin miónes di aña tumando lugá kaba.

E informashon rekoudá tin su benefisionan ekonómiko tambe. Asina por plania proyektonan di infrastruktura pa liña di pipa teniendo kuenta ku e moveshonnan aki.

Por sierto ku por opservá mas dùin di strea den otro partinan di Áfrika, Asia i Nort Amérika tambe. Asta riba Mars i Titan (e luna mas grandi di Saturno) tambe a opservá e tipo di dùin aki.

Promé implante di Neuralink den ser humano ta un echo

Promé implante di Neuralink den ser humano ta un echo

E promé implante di Neuralink den un ser humano ta un echo. Asina propietario di e kompania Elon Musk a informá riba X, ántes Twitter. Ta trata aki di un implante ku por lesa pensamentu, prosesá esaki i pas’é pa computer.

E boluntario pa e promé implante aki a operá djadumingu i lo ta rekuperando bon. E implante aki lo keda usá entre otro pa yuda hende ku parálisis òf problema di bista, asta si e persona en kuestion a nase siegu. Aña pasá Musk a haña aprobashon pa e prueba aki riba hende.

Promé ku e tèst aki a tèst e implante riba animal. Asina un chimpansé tabata kapas di hunga e videogame Pong sin controller usando solamente pensamentu pa manehá e computer. E Neuralink tabata registrá e pnesamentunan di e animal i transmití esaki pa e computer ku éksito. Ounke mester bisa si ku tabatin hopi krítika riba e echo ku vários animal a muri durante e promé tèstnan.

Mas eis deskubrí riba Mars

Mas eis deskubrí riba Mars

Bou di e superfísie di Mars tin un kantidat enorme di eis presente. Den forma líkido, esta si e dirti, e eis lo ta sufisiente por kubri hinter e planeta kòrá un par di meter bou di awa. Asina European Space Agency, ku a hasi e deskubrimentu, a informá.

E eis ta lokalisá pegá ku e ekuador di e planeta na un profundidat di 3,7 kilometer bou di hopi meter di stòf. Ta un region ku ta hiba e nòmber Medusae Fossae. Ya tabata konosí ku tin eis presente bou di e polonan nort i sùit, pero no aki.

Mars su tamaño ta igual na 2 biaha nos luna i ta pues hopi mas chikitu ku nos planeta ku un otro atmósfera. Segun kálkulonan di e satélite Oropeo Mars Express e kantidat di eis aki lo ta sufisiente pa yena Mar Kòrá, ku ta separá e kontinente di Medio Oriente for di esun di Áfrika.

Di momentu e eis no ta aksesibel, pero e deskubrimentu aki ta habri porta pa eksplorashon humano den futuro. Awa al fin al kabo ta un kondishon básiko pa hasi bida posibel.

Sientífikonan a deskubrí un tipo nobo di tiranosourio

Sientífikonan a deskubrí un tipo nobo di tiranosourio

Sientífikonan a deskubrí un tipo nobo di tiranosourio. E asina yamá Tyrannosaurus mcraensis ta un ansestro di e ya konosido Tyrannosaurus rex, pero mas grandi. Lo ta trata di e yagdó mas efisiente di su tempu.

E sientífikonan a haña parti di e kabes di e tiranosourio den 1983 na e asina yamá formashon McRae na New Mexico. For di e lugá aki tambe a derivá e nòmber. Despues di kasi 40 aña por konfirmá ku ta trata di un ansestro.

E restunan tabata mustra similaridat kaba ku Tyrannosaurus rex, pero e tamaño tabata muchu grandi i e edat muchu bieu pa ta eksaktamente e mesun sorto.

E relato kompleto di e estudio, inkluendo imágen, ta disponibel riba e website di e revista Nature.

Moonlander komersial definitivamente lo no aterisá riba luna

Moonlander komersial definitivamente lo no aterisá riba luna

Manera tabata antisipá algun ora despues di su lansamentu e promé aterisahe ku un moonlander komersial riba luna lo no tuma lugá. Asina Astrobotic, e kompania ku a hasi e lansamentu, a konfirmá djamars.

Astrobotic a lansa e rakèt ku e moonlander Peregrine djaluna, pero poko despues di despegá ya a detektá problemanan ku e motor. Konsekuentemente e vehíkulo lunar no por move korektamente i bira den direkshon di solo pa karga su bateria. For di e momentu ei ya tabatin duda si e aterisahe riba luna tabatin sintí.

E vehíkulo tin sufisiente kombustibel ainda pa bula rònt i rekohé dato pa transmití bèk. Segun kálkulonan den mardugá di djarason pa djaweps (orario di Kòrsou) esaki lo agotá.

Meta di e mishon aki tabata pa studia e superfísie di luna i rekohé informashon pa un ekspedishon humano den futuro serkano.

Sientífikonan ta deskubrí strea mas chikitu registrá den historia

Sientífikonan ta deskubrí strea mas chikitu registrá den historia

Un tim di astrónomo a deskubrí un strea asina chikitu ku normalmente lo e no a èksistí. Ta trata di un asina yamá enano brùin ku nan a logra kapta ku e konosido teleskop James Webb.

No ta promé biaha ku ta deskubrí un enano brùin, pero si ta trata di esun mas chikitu registrá te asina leu. Segun kálkulonan e strea aki ta pisa 3 pa 4 biaha mes tantu ku Jupiter, e planeta mas pisá den nos sistema solar. Esei ta simplemente muchu chikitu pa forma un strea manera nos solo, ku tin mil biaha e peso di Jupiter.

E tipo di streanan aki ta sientífikamente streanan ku a frakasá den nan formashon. Nan ta forma di e mesun forma ku streanan normal, pero no ta alkansá e mesun tamaño pa yega na un temperatura haltu i mantené nan mes.

E strea ta lokalisá pegá e sistema solar Perseus kua ta keda na un distansha di mil aña di lus for di nos sistema. Den Perseus tin hopi formashon di strea ta tuma lugá. Dor ku e ta move su so dor di espasio ta relativamnte fásil pa studia e strea aki. Di e forma ei por haña sa mas riba e formason di streanan den espasio.

Arkeólogonan ta deskubrí fòrti di 8 mil aña na Rusia

Arkeólogonan ta deskubrí fòrti di 8 mil aña na Rusia

Arkeólogonan a deskubrí vários ruina di u fòrti konstruí mas o ménos 8 mil aña pasá. E deskubrimentu ta publiká den e revista Antiquity, un publikashon di Universidat di Cambridge.

Ta trata di un establesimentu reforsá ku tabata protehá vários bibienda den parti nort di Rusia. Den pasado ya a haña vários spor di yagdó i rekolektor ku a biba einan pa vários generashon míles di aña pasá.

Via kálkulo di e desgaste di partíkula di karbon por a midi e edat di e ruinanan. Kompará ku otro ruinanan hañá den otro partinan di mundu e establesimentu aki ta bai bèk hopi mas aña. Den otro partinan di Oropa establesimentunan di hende a keda konstruí 2 mil aña despues di esun aki.

Sientífikonan serka di tèst di sanger ku por antisipá riba malesa

Sientífikonan serka di tèst di sanger ku por antisipá riba malesa

Sientífikonan di Stanford University na California ta avansando den desaroyo di un tèst di sanger nobo ku por midi edat di nos órganonan. Di e forma ei dòkternan lo por kalkulá e riezgo riba sierto situashon manera problema di kurason òf demensia. Resultadonan di e investigashon ta publiká den e revista Nature.

E estudio ta den un fase yòn ainda, pero e resultadonan te asina leu ta prometedor. Na total 5676 persona a partisipá den e investigashon.

Aparentemente órganonan ku ta embehesé mas lihé ku e persona su berdadero edat tin un chèns mas grandi pa desaroyá malesa den un plaso di 15 aña. Dor ku sierto malesa ta tuma basta aña pa desaroyá e tèst nobo aki por yuda antisipá mas lihé riba sierto malesa den futuro.

Di e forma ei por kuminsá trata demensia den un stadium mas tempran. E no ta un kura definitivo pa e malesa, pero si un paso den e direkshon ei.

Siruhanonan a logra un transplante di wowo eksitoso

Siruhanonan a logra un transplante di wowo eksitoso

Siruhanonan na New York a logra un transplante eksitoso di wowo. Ta trata di un primisia ounke e resipiente no ta mira nada ku e wowo. E transplante di wowo ta forma parti di un transplante parsial di kara.

E pashènt ta e militar di 46 aña Aaron James. El a sobrebibí un aksidente ku koriente na trabou ku a kima gran parti di su kara, nanishi, boka i wowo robes. E operashon a dura na total 21 ora.

E operashon mes a tuma lugá seis luna pasá, pero entretantu por bisa ku e wowo a rekuperá bon i ta reakshoná manera unu ku tabata tei semper pero ku a stòp di funshoná. No tin klaridat si e wowo lo kuminsá funshoná normal.

E motibu prinsipal pa e transplante pues ta unu kosmétiko ku a tuma lugá ku aprobashon di e resipiente ku tabata sa ku e wowo no tabata bai funshoná. Meta prinsipal di e operashon aki tabata pa e wowo sobrebibí e operashon sin ku e kurpa ta rechasá esaki.

Djaka tin e mesun kapasidat di imaginashon manera hende

Djaka tin e mesun kapasidat di imaginashon manera hende

Djaka tin e mesun kapasidat di imaginashon manera hende. Asina investigadónan na Janelia Research Campus a konkluí. Atraves di virtual reality e sientífikonan a midi e aktividat serebral di djaka di laboratorio.

E aktividat opservá lo ta komparabel na esun di sernan humano. Meskos ku serka hende e asina yamá hippocampus, e parti ku ta yuda nos kòrda espasio, tambe ta bira aktivo serka e animalnan di prueba. E kapasidat aki ta krusial pa determiná susesonan di pasado i futuro.

Helium-3 deskubrí na Canada ta benefisiá investigashon fushon nuklear

Helium-3 deskubrí na Canada ta benefisiá investigashon fushon nuklear

Sientífikonan a haña un kantidat grandi di e gas helium-3 na Canada. E hayazgo ta un indikashon ku tin un eskape den e núkleo di nos planeta, pasobra helium-3 ta lokalisá na un dinstansha hopi profundo. E gas sinembargo no ta dañino i te asta útil. E deskubrimentu ta publiká den e revista Nature.

E sientífikonan a investigá piedra volkániko na e isla Baffin den parti nort di Canada kaminda nan a haña mineral di 62 mion aña ku ta kontené helium-3. Anteriormente a haña kantidatnan komparabel na Islandia kaminda tambe tin hopi aktividat volkániko. Esei lo ta komprobá ku tin un eskape un kaminda den núkleo di nos planeta.

E gas ku ta skapa helium-3 ta un gas ku no ta dañino pa ser humano i ku tin uso den investigashon pa fushon nuklear, e teknologia kontrali di fishon nuklear. E diferensha entre e dos formanan di energia nuklear ta ku fushon nuklear no ta radioaktivo, mientras fishon si ta okashoná radioaktividat. Ku e helium-3 por investigá pues mihó kon implementá fushon nuklear pa energia duradero.

Luna tin 40 mion aña mas ku nos a kere

Luna tin 40 mion aña mas ku nos a kere

Nos luna aparentemente ta 40 mion aña mas bièu ku anteriormente tabata asumí pa siensia. E estudio ta publiká den e revista sientífiko Geochemical Perspectives Letters.

Te ku aworakí tabata kalkulá ku mas di 4 mil mion aña pasá un opheto enorme tabatin un choke ku nos planeta loke despues a resultá den formashon di nos luna. E momentu eksakto sinembargo no tabata konosí.

Pa e kálkulo nobo aki a studia kristalnan ku astronouta a trese for di luna den 1972. Pero despues di un estudio amplio di e kristalnan investigadónan a konkluí ku e luna mester tin alrededor di 4460 mil aña.

Kristal ta forma dor di un proseso ku ta tuma masha hopi aña. Una bes ku a determiná e edat di e kristalnan a resultá ku esakinan tabata mas bieu ku e edat original di nos luna.

Hopi hende ta puntra kiko ta e balor di tur e estudionan aki. E kontesta ta simpel: ta generalmente konosí ku presensia di luna tin un influensha riba bida riba nos planeta i riba e nivel di laman. Tambe luna ta stabilisá e rotashon di nos planeta, pero mas importante ainda, luna i solo a yuda humanidat kalkulá orario. Simplemente bisá, luna ta forma parti di bida.

Posibel tratamentu pa prolongá bida ora kanser di prostat bin bèk

Posibel tratamentu pa prolongá bida ora kanser di prostat bin bèk

Investigadónan posiblemente a deskubrí un tratamentu ku por prolongá bida di hòmbernan ku kanser di prostat ku ta bin bèk. Sientífikonan Merikano ta papia di un terapia hopi prometedor. Danki na e tratamentu pashèntnan lo por biba mas largu sin ku e malesa ta empeorá.

E resultadonan di e estudio korespondiente ta publiká den e revista sientífiko New England Journal of Medicine.

Hòmber ku kanser di prostat agresivo ta tratá ku un operashon òf terapia di radiashon. Pero, pa den mas o ménos un di kada tres kaso e kanser ta bin bèk den un plaso di 10 aña.

Pa e forma di kanser ku ta bin bèk ya ta èksistí e sina yamá terapia di deprivashon di androgen (abreviá ADT). Ta un terapia ku hormon pa redusí produkshon di testosteron pa evitá ku e prostat ta krese i plama e malesa. Den e estudio nobo aki, a kombiná ADT ku enzalutamide, un substansia ku ta blòkia e efektonan di testosteron. E tratamentu nobo yama por lo pronto ADT+.

Mas di mil pashènt for di 17 pais a partisipá na e investigashon. A separá e pashèntnan den tres grupo kru tres diferente tratamentu. Den e grupo ku a sigui e terapia nobo ADT+ e riezgo ku e malesa lo a bin bèk a baha ku 58%.

Ta bon pa menshoná ku e tratamentu nobo mester haña aprobashon ainda di Food and Drug Administration na Merka. 5W Press ke rekomendá en todo kaso pa semper konsultá un spesialista riba tratamentunan nobo.

Premio Nobel di ekonomia ta bai pa di tres biaha pa un dama

Premio Nobel di ekonomia ta bai pa di tres biaha pa un dama

E Premio Nobel di Ekonomia a bai e aña aki pa Claudia Goldin pa su investigashon rondó di desigualdat entre hòmber i muhé riba merkado laboral. E ta di tres muhé den historia ku ta risibí e premio aki.

Claudia Goldin a investigá e tema di diferensha di salario entre géneronan pa mas di trinta aña. Asina el a investigá kon avanse médiko, manera e pildora antikonseptivo, a duna muhénan mas kòntròl riba nan bida i e impakto positivo ku esaki tabatin riba nan posishon laboral.

Goldin su trabou ta kubri un periodo di kasi 2 siglo splikando kon bini ainda nos ta mira diferensha den salario i e influensia di ser mama riba e fenómeno aki.

Meskos ku otro ganadó den otro kategoria Goldin ta risibí un suma di 950 mil euro ku lo wordu entrega riba 10 di desèmber na Stòkhòlm huntu ku un medaya i un diploma di e komishon di nominashon.